Republik Czech
Republik Czech Česká republika (Czech) | |
---|---|
Rambai jaku: Pravda vítězí (Czech) "Truth prevails" | |
Anthem: Kde domov můj (Czech) "Alai Rumah Aku" | |
Location of the Republik Czech (dark green) – in Europe (green & dark gray) | |
Indu menua enggau nengeri ke pemadu besai | Praha 50°05′N 14°28′E / 50.083°N 14.467°E |
Jaku rasmi | Czech[1] |
Raban bansa (2021)[2] |
|
Pengarap (2021)[3] |
|
Perintah | Unitary parliamentary republic |
• Presiden | Petr Pavel |
Petr Fiala | |
Aum Kaunsil | Parlimen |
Senate | |
Chamber of Deputies | |
Establishment | |
c. 870 | |
1198 | |
28 Oktober 1918 | |
1 January 1993 | |
Menua | |
• Pemesai | 78,871 km2 (30,452 bt2)[4] (115th) |
• Ai (%) | 2.16 (as of 2022)[4] |
Penyampau tubuh | |
• 2024 estimate | ![]() |
• 2021 census | ![]() |
• Pemayuh tubuh | 133/km2 (344.5/sq mi) (91st) |
GDP (PPP) | 2024 estimate |
• Total | ![]() |
• Per capita | ![]() |
GDP (nominal) | 2024 estimate |
• Total | ![]() |
• Per capita | ![]() |
Gini (2023) | ![]() low |
HDI (2023) | ![]() very high · 29th |
Mata duit | Czech koruna (CZK) |
Zon jam | UTC+1 (CET) |
• Summer (DST) | UTC+2 (CEST) |
Date format | d. m. yyyy |
Tisi deriba | right |
Kod talipaun | +420[lower-alpha 1] |
Kod ISO 3166 | CZ |
TLD Internet | .cz[lower-alpha 2] |
Republik Czech, mega dikelala enggau nama Czechia,[9] lalu nitihka sejarah dikelala enggau nama Bohemia,[10] nya sebengkah menua ti nadai tasik di Eropah Tengah. Menua tu di bekunsi garis entara menua enggau Austria ba selatan, Jerman ba barat, Poland ba timur laut, enggau Slovakia ba tenggara.[11] Republik Czech ngembuan rampa menua ti bebukit ti ngembuan pemesai 78,871 km persegi (30,452 bt persegi) enggau iklim benua enggau tasik ti tebal agi angat. Indu nengeri enggau mengeri ti pemadu besai iya nya Praha; mengeri besai enggau kandang mengeri bukai nyengkaum Brno, Ostrava, Plzeň enggau Liberec.
Duchy Bohemia ditumbuhka ba ujung abad ke-9 lalu maya nya di baruh pegai Moravia Besai. Iya diaku enggau formal nyadi Estet Imperial Empayar Rome Kudus dalam taun 1002 lalu nyadi sebengkah menua perintah dalam taun 1198.[12][13] Berindik ari Perang Mohács dalam taun 1526, semua Tanah Mahkota Bohemia berinsur disegulaika ngagai monarki Habsburg. Semak seratus taun udah nya, Penyarut Bohemia Protestan ngujungka Perang Tiga Puluh Taun. Pengudah Perang Bukit Burak, raban Habsburg ngenegapka perintah sida. Sepengudah pengererak Empayar Rome Kudus dalam taun 1806, tanah-tanah Mahkota nyadi sebagi ari Empayar Austria.
Maya abad ke-19, menua Czech ngasaika industrialisasyen ti besai. Berindik ari Austria-Hungary runtuh pengudah Perang Dunya I, tebal kandang menua nya nyadi sebagi ari Republik Czechoslovakia Keterubah dalam taun 1918.[14] Czechoslovakia semina sebengkah menua di Eropah Tengah enggau Timur ti mengkang nyadi demokrasi beparlimen sekumbang timpuh entara perang.[15] Pengudah Sempekat Munich dalam taun 1938, Jerman Nazi enggau sistematik nguasa tanah Czech. Menua Czechoslovakia dipulaika baru dalam taun 1945 lalu tiga taun udah nya nyadi menua komunis Blok Timur berindik ari pengerampas kuasa dalam taun 1948. Uji deka ngelepaska perintah enggau ekonomi dipuntan ketegal serang ngagai menua nya ti betuaika Soviet maya Angkat Praha dalam taun 1968. Kena bulan November 1989, Revolusyen Beludru mutuska perintah komunis ba menua nya lalu mulaika demokrasi. Kena 31 Disember 1992, Czechoslovakia diserara enggau likun, enggau nengeri-nengeri ke nyadi menua meredeka iya nya Republik Czech enggau Slovakia.
Republik Czech nyadi sebengkah menua republik beparlimen ti begempung sereta menua ti mansang enggau ekonomi makit sosial ti mansang sereta bepenatai pemisi tinggi. Menua tu nyadi sebengkah menua enggau pengelantang pendiau sereta model sosial Eropah, nyaga pengerai universal enggau pelajar universiti tuisyen pechuma. Menua tu ba penuduk lumur 32 dalam Indeks Pemansang Mensia. Republik Czech nyadi kaban Gerempung Bansa Beserakup, NATO, Serakup Eropah, OECD, OSCE, Kaunsil Eropah enggau Raban Visegrád.
Nota
[edit | edit bunsu]- ↑ Kod 42 dikunsi enggau Slovakia nyentuk ke 1997.
- ↑ Pia mega .eu, dikunsi enggau kaban Serakup Eropah.
Penyanding
[edit | edit bunsu]- ↑ "Czech language". Czech Republic – Official website. Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic. Archived from the original on 6 November 2011. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ 2.0 2.1 "Národnost". Census 2021 (in Czech). Czech Statistical Office. Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 13 January 2022.
- ↑ "Náboženská víra". Census 2021 (in Czech). Czech Statistical Office. Archived from the original on 22 January 2022. Retrieved 13 January 2022.
- ↑ 4.0 4.1 "Land use (as at 31 December)". Public database. Czech Statistical Office. Retrieved 11 May 2023.
- ↑ "Population of cohesion regions, regions and districts of the Czech Republic, 1 January 2024". Czech Statistical Office. 17 May 2024.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database, October 2024 Edition. (Czechia)". www.imf.org. International Monetary Fund. 22 October 2024. Retrieved 9 November 2024.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Retrieved 4 May 2024.
- ↑ "Human Development Report 2025" (PDF) (in Inggeris). United Nations Development Programme. 6 May 2025. Archived (PDF) from the original on 6 May 2025. Retrieved 6 May 2025.
- ↑ "the Czech Republic". The United Nations Terminology Database. Archived from the original on 16 June 2023. Retrieved 28 November 2023.
- ↑ Šitler, Jiří (12 July 2016). "From Bohemia to Czechia". Czech Radio. Retrieved 1 June 2021.
- ↑ "Information about the Czech Republic". Czech Foreign Ministry. Archived from the original on 3 April 2016. Retrieved 25 March 2016.
- ↑ {{cite web|url=http://www.vlada.cz/assets/udalosti/vystavy/Cesty-ceske-ustavnosti.pdf%7Ctitle=The Path of Czech Constitutionality|last1=Mlsna|first1=Petr|last2=Šlehofer|first2=F.|year=2010|work=1st edition|publisher=Úřad Vlády České Republiky (The Office of the Government of the Czech Republic)|location=Praha|pages=10–11|language=cs, en|archive-url=https://web.archive.org/web/20130116234802/http://www.vlada.cz/assets/udalosti/vystavy/Cesty-ceske-ustavnosti.pdf%7Carchive-date=16 January 2013|url-status=live|access-date=31 October 2012|last3=Urban|first3=D.}
- ↑ Ralat Lua pada baris 3162 di Modul:Citation/CS1: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Dijk, Ruud van; Gray, William Glenn; Savranskaya, Svetlana; Suri, Jeremi; Zhai, Qiang (2013). Encyclopedia of the Cold War. Routledge. p. 76. ISBN 978-1135923112. Archived from the original on 22 November 2018. Retrieved 13 December 2017.
- ↑ Timothy Garton Ash The Uses of Adversity Granta Books, 1991 ISBN 0-14-014038-7 p. 60
Laman web ke bukai
[edit | edit bunsu]- Laman web perintah
- Laman web Presiden
- Senat
- Portal Administrasyen Rama
- #VisitCzechia – portal rasmi dagang temuai Republik Czech